Z kontra X

Relacje między pokoleniami Z i X odzwierciedlają dynamiczne zmiany zachodzące w społeczeństwie. Te dwie generacje często mają różne podejścia do pracy, życia codziennego i wartości. Konflikty pomiędzy nimi często wynikają z ich odmiennych perspektyw. Co jednak zrobić, aby zbudować dobre i wartościowe porozumienie między tymi pokoleniami?

Pokolenie Z, urodzone w latach 1995-2012, często stawiane jest w opozycji do generacji X, której przedstawiciele urodzili się w okresie pomiędzy 1965 a 1979 rokiem . W zasadzie Iksy to często rodzice, przełożeni lub nauczyciele Zetek, czyli oba pokolenia funkcjonują na co dzień w pewnej zależności.
Obiegowa opinia Iksów o pokoleniu Z brzmi: nielojalni, kapryśni, niezaangażowani. Stawiają siebie na pierwszym miejscu, a do tego są lekkomyślni, szybko zmieniający zdanie, nie liczą się ze zdaniem starszych i tradycyjnymi wartościami.
Co Zetki myślą o generacji X? Niereformowalni, uparci, zamknięci na nowości i zmiany. Zamknięci na odmienne wartości i myślenie, żeby nie powiedzieć – nietolerancyjni. Narzucający, wymagający, kontrolujący i nieumiejący słuchać...

Czy tak jest w rzeczywistości?

Badania pokazują, że u podstaw konfliktu pomiędzy generacją X a Z leży wzajemne niezrozumienie swoich wartości i ich genezy oraz stereotypowe założenia - z obu stron. Sytuację pogarsza fakt, iż niestety, to przedstawiciele pokolenia X częściej oczekują, iż młodsi dostosują się do nich, bo sami za zwyczaj musieli dostosowywać się do wymagań starszych od nich osób i to często w sposób nie podlegający dyskusji .
Tymczasem Zetki są osobami, dla których samorealizacja, komfort czy równowaga pomiędzy życiem zawodowym a osobistym są priorytetowe. Nie mają wpojonego, tak silnego jak X, etosu pracy. Jeśli wykonywana przez nich praca zarobkowa odbywa się w trudnej atmosferze, pod ogromną presją (należy pamiętać, że pojęcie ogromnej presji oba pokolenia definiują inaczej), a do tego pod okiem nieżyczliwego, surowego szefa, będą w niej tylko tak długo, jak muszą – a czasem mogą nawet zakończyć obecne zatrudnienie, nie mając nowego zajęcia (dla Iksów to niedopuszczalne).
Generacja X hołduje wartościom zgoła odmiennym. Wychowani w czasach komunizmu w Polsce, wiedzą, co to znaczy żyć w iście siermiężnych warunkach, ciężko pracować na realizację swoich celów oraz odmawiać sobie natychmiastowych przyjemności czy wydatków, aby zyskać coś większego w przyszłości. Do dziś dla tego pokolenia ważnymi motywatorami są te finansowe, a przecież są to osoby z 20-30-letnim stażem zawodowym! W tej sytuacji zrozumiałe jest podejście Iksów do pracy zawodowej (i podwładnych) – pracę należy szanować, dbać o nią i nie zmieniać jej zbyt często. Można wywnioskować także, że Iksy częściej niż Zetki, cierpliwie znoszą gorszą atmosferę w pracy czy nieprzyjaznych szefów .
Przedstawiciele generacji Z to osoby, które swoich rodziców (najczęściej Iksów) widziały zapracowanych i ciągle gdzieś goniących. Oczywiście, zapewnienie godziwych warunków materialnych rodzinie jest warte pochwały, jednak w tym zachowaniu generacji X można doszukać się chęci stworzenia swoim dzieciom diametralnie innego domu i życia, niż same miały. Zamożniejszego, z wieloma możliwościami wyjazdów, rozwoju, nauki i rozwijania zainteresowań. Stąd zabieganie o wartości głównie materialne, realizowanie (zbyt) wielu zadań i projektów, mało czasu na nicnierobienie z dziećmi lub jako czas po prostu dla siebie.

Czy Zetki doceniają to poświęcenie?

Nie bardzo. Postrzegają przedstawicieli generacji X - czy to w domu, czy w szkole - jako mających za dużo oczekiwań, za dużo zajęć dodatkowych, zbyt wiele wymagań i kontroli. Do tego dodać można jeszcze zbyt mało czasu u Iksów na wspólne spędzanie czasu, rozmowy i szukanie porozumienia.
Pokolenie Z (jak każde kolejne na tym etapie życia) w naturalny sposób podważa schematy ważne dla Iksów, szukając swojego sposobu na szczęśliwe i spełnione życie. Chce być wysłuchane z uważnością i cierpliwie. Tak, aby jego racje i przekonania zostały potraktowane poważnie i wzięte pod uwagę. Wielu przedstawicieli generacji Z uważa niestety, że dialogu z Iksami nawet nie ma co zaczynać. Bo nie chcą słuchać, bo są uparte, bo uważają, że wiedzą lepiej, bo są starsze, mądrzejsze i bardziej doświadczone.
Dla Zetek duże doświadczenie nie zawsze stanowi atut – uważają oni bowiem, że są w stanie zdobyć podobną wiedzę w krótszym czasie, korzystając na przykład z internetu i nowoczesnych technologii. Oczywiście, przy okazji natrafią na szereg fake newsów, jednak nie chcą tracić czasu, tkwiąc latami w jednym miejscu, u jednego pracodawcy czy wciąż w tym samym otoczeniu, jak często Iksy. Stabilizację postrzegają inaczej – jako równowagę wewnętrzną i życie w zgodzie ze swoimi wartościami. Z pewnością są też bardziej otwarte w komunikacji.
Co zrobić zatem, aby przedstawiciele obu pokoleń czerpali od siebie, zamiast próbować się na siłę wzajemnie zmieniać? Ważne jest aktywne słuchanie siebie nawzajem, otwarte podejście i szacunek w komunikacji. Warto zidentyfikować stereotypowe, negatywne przekonania, którym ulegamy w kontaktach Z - X. Przydatne i cenne będzie poznanie swoich wzajemnych wartości i uwarunkowań, z których one płyną. To ważne, aby budować skuteczną komunikację międzypokoleniową i współpracę. Taki dialog pomoże obu pokoleniom lepiej zrozumieć punkt widzenia obu stron i swoje – różniące się – wartości. Wydaje się, że tu pierwszy krok wykonać powinny zdecydowanie Iksy...

Autorka artykułu:
dr Renata Leśniak – ekspertka Uniwersytetu WSB Merito Gdynia w obszarze różnic między pokoleniowych, motywacji, negocjacji i przywództwa

O Uniwersytecie WSB Merito Gdynia (wcześniej Wyższa Szkoła Bankowa):
Uniwersytet WSB Merito Gdynia (wcześniej Wyższa Szkoła Bankowa) od ponad 15 lat jest jedną z najchętniej wybieranych szkół wyższych w regionie. Uczelnia nieustannie rozwija swoją ofertę, aby kształcić studentów w najbardziej pożądanych obszarach na rynku pracy na jak najwyższym poziomie. Zajęcia prowadzone są przez praktyków, którzy są ekspertami w swoich dziedzinach. Uniwersytet WSB Merito Gdynia oferuje studia licencjackie, inżynierskie, jednolite magisterskie (w przygotowaniu), magisterskie i podyplomowe, a także MBA, ma również bogatą propozycję szkoleń i kursów. Uniwersytet WSB Merito Gdynia jest partnerem wielu interesujących wydarzeń i konkursów o znaczeniu zarówno krajowym, jak i lokalnym. Ponadto, uczelnia odznacza się na tle innych prywatnych uczelni licznymi nagrodami, wyróżnieniami i prestiżowymi certyfikatami.
Uniwersytet WSB Merito Gdynia należy do największej grupy uczelni niepublicznych w Polsce, która działa w 11 miastach: Bydgoszczy, Chorzowie, Gdańsku, Gdyni, Łodzi, Opolu, Poznaniu, Szczecinie, Toruniu i Wrocławiu. Uczelnie oferują studia I i II stopnia, podyplomowe oraz MBA i kształcą dziś niemal 100 tys. studentów.
Merito wyraża praktyczność, przyjazność, nowoczesność, dostępność i uniwersalność. Nawiązuje znaczeniowo do meritum, które kojarzy się z charakterystycznym dla uczelni pragmatyzmem i skutecznym działaniem. Nowa nazwa podkreśla również szeroką ofertę i praktyczny charakter studiów. Uniwersytety WSB Merito są pragmatyczne, od zawsze dalekie od teoretyzowania, stawiają na praktyczną wiedzę.

/źródło - /